Του Αν. Καθηγητή Ιωάννη Μπαρμπούτη, Τμήματος Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. ΠΗΓΗ: users.auth.gr/jbarb
Ποιες είναι οι κατηγορίες στις οποίες διακρίνονται τα ξύλινα δάπεδα και ποια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους; Τι πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας πριν προχωρήσουμε στην επιλογή μας;
Το ξύλινο δάπεδο είναι ένα τελικό δομικό προϊόν, ιδιαίτερα εμφανίσιμο, το οποίο έχει σημαντική αντοχή στη φθορά και την κακομεταχείριση και συνεισφέρει στην ασφάλεια και την άνεση των χρηστών. Κανένα άλλο υλικό δεν μπορεί να προσφέρει τη ζεστασιά, την ομορφιά και την αίγλη που δίνει στους χώρους το ξύλο. Ακόμη και η ιδιότητα που έχει, ως φυσικό, βιολογικό υλικό να προσροφά και να απελευθερώνει υγρασία, η οποία θεωρείται μειονέκτημα διότι μεταβάλει τις διαστάσεις του, βοηθά με τη διαδικασία αυτή στη δημιουργία ενός υπέροχου και υγιεινού εσωτερικού μικροκλίματος. Η αντοχή ενός ξύλινου δαπέδου σε γρατσουνιά, υγρασία (Σχήμα 1), ρύπους, προϊόντα, καθαρισμού και άλλες καταπονήσεις, επηρεάζεται από το είδος του ξύλου (Σχήμα 2), την ποιότητα, την τομή (Σχήμα 3) και την επιλογή της τελικής επικάλυψης.
Για την επιλογή του καταλληλότερου ξύλινου δαπέδου, εκτός από την εμφάνιση, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη:
- Το μέγεθος και ο τύπος της καθημερινής κυκλοφορίας πεζών
- Ύπαρξη τροχοφόρων επίπλων
- Έκθεση σε υγρασία και διακυμάνσεις στη σχετική υγρασία
- Έκθεση σε χημικές ουσίες
- Έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία
- Προβλεπόμενος τύπος και συχνότητα συντήρησης και η επίδραση της στην εμφάνιση
Ένα ξύλινο πάτωμα είναι μια υψηλή απόδοση, ένα μακράς διάρκειας φυσικό προϊόν, αλλά δεν είναι όλοι οι τύποι δαπέδων από ξύλο ή με βάση το ξύλο κατάλληλοι για χρήση σε όλους τους χώρους.
Βασικοί τύποι ξύλινων δαπέδων
Τα δάπεδα που παράγονται με βάση το ξύλο διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:
1. Δάπεδα από συμπαγές ξύλο(solidwoodfloors)
Κατασκευάζονται από ένα κομμάτι συμπαγούς πριστής ξυλείας, από κωνοφόρα ή πλατύφυλλα είδη, στις πλευρές του οποίου μπορεί να διαμορφωθεί το σύστημα της πλευρικής του σύνθεσης, με κατάλληλες εσοχές και προεξοχές. Παράγονται κυρίως σε πάχος >13mm, τα οποία χρησιμοποιούνται συνήθως ως καρφωτά, αλλά και σε πάχος 6-13mm (lamparquet) ή σε πάχος 8mm (mosaicparquet), που χρησιμοποιούνται ως κολλητά.
Στο πρότυπο ΕΝ 13227:2002 περιγράφονται τα χαρακτηριστικά των lamparquet, στο πρότυπο ΕΝ 13488:2002 τα χαρακτηριστικά των mosaicparquetενώ στο πρότυπο ΕΝ 13226:2002 τα χαρακτηριστικά των δαπέδων με εσοχές και προεξοχές.
2. Πολύστρωμα ξύλινα δάπεδα (engineered wood floors)
Κατασκευάζονται από επιφανειακή στρώση πραγματικού ξύλου, συνήθως από πλατύφυλλα είδη, και από ακόμη μία ή περισσότερες συμπληρωματικές στρώσεις που προσθέτουν αντοχή και μεγάλη διαστασιακή σταθερότητα στις κλιματικές αλλαγές, η οποία μπορεί να είναι μέχρι και 70% καλύτερη από το συμπαγές ξύλο. Παράγονται σε πάχος από 7mm(με επιφανειακή στρώση ξύλου πάχους <0,7mm) έως και 20mm(με επιφανειακή στρώση ξύλου πάχους ≥2,5mm). Η περιγραφή των χαρακτηριστικών των πολύστρωμων στοιχείων που προορίζονται για δάπεδα εσωτερικών χώρων, δίδονται στο Ευρωπαϊκό πρότυπο ΕΝ 13489:2002
3. Σύνθετα δάπεδα (laminate floors)
Κατασκευάζονται με βάση ένα σύνθετο προϊόν ξύλου, κυρίως ινοσανίδα ,η άνω επιφάνεια του οποίου επενδύεται με ένα διακοσμητικό φύλλο χαρτιού και μελαμίνη, ενώ η κάτω επιφάνεια, για εξισορρόπηση, επενδύεται με ένα φύλλο χαρτιού. Τα σύνθετα δάπεδα μπορούν να διαχωριστούν σε δύο γενικές κατηγορίες :
Α) Χαμηλής ή απευθείας συμπίεσης (LPLή DPL) στα οποία το διακοσμητικό φύλλο εφαρμόζεται απευθείας στο υπόστρωμα (Σχήμα 6) και είναι κατάλληλα για οικιακές ή ελαφριές εμπορικές χρήσεις.
Β) Υψηλής συμπίεσης (HPL) στα οποία η επιφανειακή στρώση παράγεται από διάφορες στρώσεις οι οποίες συμπιέζονται με υψηλή πίεση σε ειδική διαδικασία παράγοντας ένα εξαιρετικά σκληρό υλικό, το οποίο όταν εφαρμόζεται στο υπόστρωμα προσφέρει υψηλή αντοχή σε τριβή και κρούση (Σχήμα 7).
Στο πρότυπο ΕΝ 13329:2000 δίδονται τα χαρακτηριστικά των σύνθετων δαπέδων, ενώ το πρότυπο ΕΝ 438.2:2005 αναφέρεται στον προσδιορισμό των ιδιοτήτων των συνθετικών δαπέδων υψηλής συμπίεσης και το πρότυπο ΕΝ 15468:2006 στις απαιτήσεις και τις μεθόδους ελέγχου των δαπέδων απευθείας συμπίεσης.
Για την εξασφάλιση της δυνατότητας σύγκρισης και επιλογής του καταλληλότερου δαπέδου θα πρέπει ο έλεγχος και η αναφορά των διαφόρων χαρακτηριστικών των παρκέτων να γίνεται με βάσει τα εκάστοτε ισχύοντα ευρωπαϊκά ή διεθνή πρότυπα, όπως για παράδειγμα η ονομασία του είδους της ξυλείας, για να μην υπάρχει σύγχυση, θα πρέπει να γίνεται με βάση την κωδικοποίηση της ξυλείας που δίδεται στο πρότυπο ΕΝ 13556:2003 (Σχήμα 3)
